ارس نامه/ یادداشت تحلیلی:

به گزارش ارس نامه؛ سیاوش محمدیان نوشت: با مشخص شدن اعضای شورای شهر ، نوبت به انتخاب شهردار بعنوان اصلی ترین وظیفه شوراها می رسد تا تیمی که منتخب مستقیم مردم هستند با ارزیابی معیارها و شاخص های مورد نیاز بتوانند مسیر مدیریت شهری را برای مدت چهار سال مشخص کنند، و اینکه برخی در کانال های تلگرامی درصدد ایجاد جو روانی هستند نه دلشان برای شهر می سوزد و نه شهروندان چرا که مردم انتخاب خود را کرده اند و سکان مدیریت شهری را به دست منتخبین خود سپرده اند حال برای روشنگری لازم دیدم نکاتی چند را در مورد این انتخاب سرنوشت ساز بیان نمایم :
با اینکه تحصیلات مرتبط شهری و مهندسی یکی از معیارهای لازم برای انتخاب یک شهردار همواره مورد توجه بوده است اما نگاه همه جانبه به شهر و رویکردهای اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی، امنیت و سلامت روانی حاکم بر شهر هم نباید نادیده گرفته شود. هر شهر به تناسب وسعت و جمعیتی که در خود جای می دهد مسائل و راهکارهای خاص خود را می طلبد ، در کلان شهرها ترافیک و آلودگی هوا از واضح ترین مشکلاتی است که باید برای آنها راهکار و برنامه باید داشت.
شهردار به تعریف لغوی کسی است که شهر را در اختیار دارد در کشورهای توسعه یافته معمولا شهرداران از همه حیث بر سایر قوای سیاسی ارجحیت دارند و مردم شهردار خود را بیشتر از فرماندار یا والی یا نماینده خود می شناسند و بنا بر تعریف دانشنامه ای، به نگهبان یا گردانندهٔ شهر، شهردار یا شارمند گفته می شود. اما بر اساس معانی رایج در ایران، شهرداری نهادی عمومی، غیر دولتی، محلی و خودکفا است یعنی مثل دیگر نهادهای دولتی از بودجه دولتی استفاده نمی‌کند و باید دارای درآمد محلی برای اداره خود باشد که این درآمد توسط شورای اسلامی شهر به تصویب رسیده و در قالب عوارضات متعلقه از مردم اخذ می‌ شود. حال اینکه یک شهردار خوب باید دارای چه ویژگی هایی باشد ، موضوعی است که در گفت و گو با کارشناسان مورد بررسی قرار می دهیم که هیچ کسی در هیچ فضایی به ان پرداخت نمی کند و مدام در حال گمانه زنی و ایجا جو روانی در بین عموم شهروندان ،جهت بهره برداری شخصی هستند. 
از ویژگی و شاخص هایی که یک شهردار باید داشته باشد خداترس بودن اوست تا متعاقب چنین روحیه ای بدون واهمه از هر چیزی خود را پایبند در عمل به قانون بداند و در راستای صلاح مردم حرکت کند. شهردار باید بدون وابستگی به هیچ حزب و گروهی رسیدگی به امور مردم برای او در اولویت قرار داشته باشد و شهرداری که سیاست در آن دخالت داده شود بدون شک نمی تواند شهرداری موفقی باشد. در عین حال یکی از ویژگی هایی که یک شهردار باید داشته باشد تخصص و تجربه کافی در بحث اداره امور شهری است تا زمانیکه در سمت شهردار نشست خود متخصصی تمام عیار در امور شهری و قانون بلد باشد. 

" بخش دوم 

شهردار باید با انگیزه خدمت به مردم روی کار آید و بعد از انتخاب شدنش در این سمت باید از تمام قابلیت ها و ظرفیت های مجموعه شهرداری به بهترین نحو ممکن استفاده کند تا بتواند توزیع عادلانه ای از خدمات شهری را برای مردم در تمام نقاط شهر داشته باشد. شهرداری با دستگاه های مختلفی در ارتباط است بنابراین شهردار باید اهل تعامل باشد و با تمام مسئولین دستگاه های اجرایی ، استانداری، ائمه جمعه و ادارات مرتبط ارتباط خوبی برقرار کند.
شهردار باید در عین حالی که شورا باور است در ازای اینکه از طرف شورا به سمت شهردار شدن می رسد نباید خارج از چارچوب قانون و برای رضایت و خرسندی اشخاص و یا افرادی خاص وعده و قول و قرارهایی بدهد. یک شهردار خوب باید در عین تعهد و تخصصی که دارد یک جامعه شناس خوبی باشد و بداند دقیقا برای ایجاد آرامش و نشاط در چهره شهر نیاز مردم چیست. یک شهردار خوب در فضای سبز و ایجاد پارک ها و اماکن عمومی و تفریحی سطح شهر خواسته و رضایت و آرامش مردم را باید مورد توجه قرار دهد. شهردار باید با آشنایی به امورات مرتبط با شهرداری از توان و تجربه مدیریتی خوبی برخوردار باشد تا بتواند از اشخاص و متخصصینی که در بدنه شهرداری به کار گرفته شده اند مشاوره و بهره لازم را بگیرد. تحصیلات مرتبط با مدیریت شهری و اقتصادی برای شهردار می تواند معیار خوبی باشد اما ضروری نیست بلکه با دارا بودن معیارهایی همچون توان اجرایی و مدیریتی و سایقه سالم مالی و اقتصادی به انتخای یک شهردار خوب کمک می کند.
در انتخاب شهردار باید توجه داشت که شخصی با گرایش های تند سیاسی نباشد چون در اینصورت لاجرم به سمت جناح و گروهی که به آنها احساس تعلق می کند متمایل خواهد شد. شخصی که به عنوان شهردار انتخاب می شود باید در حوزه مدیریت شهری نگاهی همه جانبه داشته باشد و روبکردهای فرهنگی و اجتماعی به شهر داشته باشد تا بتواند ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگیف زیست محیطی ، شهری و فنی را با هم مورد توجه قرار دهد. افرادی با تجربه های مدیریتی موفق که در عین حال متخصصین علوم اجتماعی هستند گاه می توانند گزینه های موفقی برای شهردار شدن باشند.
با توجه به انتخاب شهردار توسط شوراها ، همواره این تهدید وجود دارد که شهردار مجبور به امتیاز دهی به شوراها باشد. گاهی شهردار برای فرار از این تهدید، خود را به برای بقا به نهادهای قدرت بالاتر و یا دولت وصل کند که در اینصورت دیگر آن وظیفه پاسخگویی به شوراها را اعمال نخواهد کرد. شهرداران چون احساس ثبات در عمر مدیریتی خود ندارند وقت خود را ترجیح می دهند صرف کارها و طرح های کوتاه مدتی کنند تا توان مدیریتی خود را بیشتر به رخ بکشانند و در نتیجه چنین اقداماتی از پرداختن به طرح ها و برنامه های بصورت میان مدت و بلند مدت بازمی مانند.
در نهایت چنین نتیجه گرفت که اگر شهرساز نمی توان بود، ولی می توان مدیریت شهرسازانه داشت و اگر معمار نمی توان بود،می توان مدیریت معمارانه داشت که این امر مستلزم توجه به شاخص توان مدیریتی در انتخاب یک شهردار با هر نوع تحصیلاتی است.

نگارنده: سیاوش محمدیان-اهر