به گزارش ارس نامه به نقل از آناج؛ کارشناس حقوق بین الملل در پاسخ به این سوال که آیا ایران و روسیه می‌توانستند از لحاظ حقوق بین‌الملل در برابر حمله‌ی نظامی آمریکا به سوریه از گزینه‌ی نظامی استفاده کنند، اظهار داشت: این عمل باید توجیه پذیر باشد و با منافع استراتژیک دولت مطابقت نماید و الا چه دلیلی وجود دارد که دولتی وارد یک جنگ مستقیم گردیده و هزینه‌های گزاف آن را بپردازد. 

مرتضی عبدی عنوان کرد: ایران و سوریه دو متحد استراتژیک هستند که در ادبیات سیاسی نظامی ایران، سوریه عضو محور مقاومت ضد صهیونیسم و پل ارتباطی با حزب‌الله لبنان به حساب می‌آید.

وی با اشاره به این‌که روابط ایران و سوریه به دوران قبل از انقلاب باز‌می‌گردد بیان داشت: سوریه در جریان جنگ ایران و عراق از حامیان جمهوری اسلامی ایران بوده و مواضع دوستانه خود را در قبال انقلاب و حاکمیت اسلامی و مردم ایران نشان داده است.

عبدی خاطرنشان کرد: ایران نیز از ابتدای شروع هجمه‌های سازمان یافته و تروریسم بین‌المللی از سال ۲۰۱۱ با حمایت مستشاری و اعزام مستشاران نظامی خود به دعوت دولت رسمی و قانونی سوریه سعی در حمایت از جریان مقاومت و سعی در توازن قوا در جبهه‌ی مقاومت داشته است.

وی ادامه داد: از طرفی ایران با توسل به حق دفاع مشروع خود و با توسل به ماده‌ی ۵۱ قانون ملل متحد که به دولت‌ها اجازه می‌دهد در صورت وقوع حمله‌ی مسلحانه علیه یک دولت عضو ملل متحد تا زمانی که شورای امنیت اقدامات لازم را برای صلح و امنیت بین‌المللی به عمل آورده و از طرفی از حق ذاتی خود در دفاع از مشروع خود بهره‌مند شوند.

این کارشناس حقوق بین‌الملل ابراز داشت: البته این تعریف مانع از گسترش مفهوم دفاعی مشروع از خود نمی‌شود زیرا برخی از حقوق‌دان‌ها معتقدند که دفاع مشروع مندرج در ماده‌ی ۵۱ ملل متحد بیان‌کننده‌ی حقی است عرفی که بیش از صدور منشور از سوی ملل متحد نیز وجود داشته است، بنابراین این مشروع نمی‌تواند این حق را که پیش از این برای دولت‌ها وجود داشته است محدود نماید.

وی توضیح داد: حمله‌ی موشکی غربی، عبری و عربی به سوریه در این برهه از زمان صرفا به قصد برهم زدن موازنه‌ی قوا و صرفا به قصد تضعیف جبهه‌ی مقاومت بوده و انتظار می‌رود اگر حمله روبه جدیت گذارد و سبب تغییر موازنه و معادلات ما در بین ارتش سوریه و مخالفان مسلح شود، ایران و حتی روسیه گزینه‌ی رویارویی غیر مستقیم و غیر رسمی را مورد نظر قرار خواهند داد.

عبدی متذکر شد: احتمال مداخله‌ی مستقیم ایران و روسیه زمانی قابلیت برسی پیدا می‌کند که آمریکا یا آناتو به قصد تغییر رژیم در سوریه و سرنگونی حکومت قانونی حاضر وارد اقدامات نظامی علیه سوریه شوند و نه تنها ایران بلکه روسیه نیز به طور جدی در برابر این صف بندی بین‌المللی وارد عمل خواهند شد، که در چنین شرایطی گزینه‌ی مداخله‌ی مستقیم نظامی از سوی ایران برای پشتیبانی از مهم‌ترین متحد منطقه‌ای خود می‌تواند مورد نظر باشد.

وی در خصوص این‌که چنانچه دولتی پایگاه‌های نظامی در سوریه را هدف قرار دهد، آیا جامعه‌ی بین‌الملل حق اقدام مقابله به مثل را برای ایران قائل شده است یا خیر؛ تشریح کرد: در جریان حمله‌ی موشکی اخیر اعتلاف عبری و عربی، غربی  103 موشک شلیک شد که ۷۱ عدد آن توسط سامانه‌ی موشکی سوریه منهدم شده و به هدف نخورده است و همچنین از سوی دیگر پایگاه‌های نظامی ایران و روسیه از این حمله آسیبی ندیده‌اند.

عبدی در ادامه با اشاره به این قضیه که آمریکا برنامه‌ی خود را به گونه‌ای تنظیم کرده که تا جایی که امکان دارد از رویارویی مستقیم با ایران اجتناب کند، مطرح کرد: چنانچه اگر ایران یا هر کشور دیگری به پایگاه‌های نظامی آمریکا و متحدانش در کشورهای منطقه تعرض کند با پاسخ کوبنده و قطعی آنها روبه رو خواهند شد، ایران نیز از این اصل مستثنا نبوده و نمی‌باشد.

وی گفت: ایران به خاطر مبارزه با تروریسم و به صورت قانونی در سوریه حضور دارد و تعرض هر کشوری به صورت غیرقانونی مطابق اصل مقابله به مثل و مطابق بند ۴ ماده‌ی شورای ملل متحد قائده‌ی حاکمیت کشورها به پایگاه‌های ایران در راستای حفظ صلح و امنیت ملی حضور دارند با اقدام ایران روبه‌رو شده و ایران یا هر کشور دیگری این حق را برای خود محفوظ خواهد دانست.

وی توضیح داد: اقدام اخیر آمریکا و متحدانش در این مورد نقض کامل قوانین و اصول و حقوق بین‌الملل می‌باشد و هیچ قائده‌ای از قواعد حقوق بین‌الملل نمی‌تواند توجیه کنند‌ه‌ی این تهاجم نظامی باشد و لذا در این بین باید به این نقطه اشاره داشت که دولت‌های بریتانیا، فرانسه، ژاپن و عربستان سعودی که از این حمله حمایت و آن را تایید نمودند.

عبدی افزود: هرچند سوریه سالهاست که درگیر یک جنگ نیابتی است اما از نظر حقوق بین‌الملل دولت مستقر آن همچنان رسمیت دارد کماآنکه این دولت عضو سازمان ملل بوده و در مجامع مختلف دارای حق رای می‌باشد، به همین خاطر کشورهایی که بدون مجوز صریح سازمان ملل اصل احترام به حاکمیت ملی دولت از جمله سوریه را نقص کرده‌اند هیچ توضیحی در این مورد نمی‌توانند داشته باشند.

وی در پایان یادآور شد: این حمله غیرقانونی و ناقض حقوق بین‌الملل یک نقطه‌ی جالب توجه دارد و آن نشان دادن دست‌های خالی و ضعف آمریکا بود که باعث بروز افتضاحی جبران ناپذیر برای ایالات متحده و متحدانش گردید، چرا که حتی در داخل ایران نیز برخی ادعا می‌کردند که آمریکا با یک موشک نیز می‌تواند کشورمان را نابود کند ولی الان مشخص شد که آمریکا و رئیس‌جمهورش واقعیت‌های میدانی خاورمیانه را با فیلم‌های هالیوودی اشتباه گرفته و با این شکست افتضاح استراتژیکی خود در سطح بین‌الملل تضعیف شده و علائم نابودی امپراطوری و قدرت آمریکا را پدیدار نمودند.